Kaliakra - wśród morza i skał

Są takie miejsca, że jeden rzut oka na zdjęcie czy artykuł wystarczy, a człowiek chciałby to miejsce odwiedzić. Przylądek Kaliakra, czy jak chcą inni cypel jest właśnie takim miejscem. To jego klify przekonały mnie do podjęcia decyzji wyjazdu do Bułgarii i  poszukania noclegu w okolicy. Czy może być coś piękniejszego niż połączenie morza i skał? Niezwykłej potęgi przyrody? Jest tam tak wiele: intrygujące legendy tłumaczące powstania tego miejsca. Historyczne sploty różnych kultur i narodów. Ruiny, wykopaliska, pomniki, muzeum i restauracja z zapierającymi dech widokami. Cudownie mała cerkiew i poukrywane obiekty wojskowe. W końcu to naturalna twierdza niełatwa do zdobycia. Raj ornitologiczny z dogodnym punktem obserwacji wędrówek ptaków. Właśnie tędy przebiega tzw. Via Pontica, duży szlak migracyjny ptaków z Afryki do północnej Europy. A czasami przy spokojnym morzu, udaje się zaobserwować delfiny. 

 

Legend związanych z tym miejscem jest wiele, większość dotyczy okresu okupacji osmańskiej: z pierwszą stykamy się mijając biały obelisk zwany bramą 40. panien.

Związany jest on z legendą dotyczącą 40 bułgarskich dziewic. Podczas najazdu Turków, dziewczyny broniąc swojej godności, wolały zginąć, skacząc - połączywszy się splecionymi warkoczami- ze skalistego brzegu w wody Morza Czarnego, niż zostać pojmane do haremu. Powiązanie włosami miało sprawić, że skoczą wszystkie i żadna się nie rozmyśli. Aby pamiętać o tej opowieści, postawiono pomnik, symbolizujący heroiczny czyn młodych niewiast. Wśród wielu osób panuje przekonanie, że rdzawa barwa skał w tej okolicy pochodzi od krwi bohaterskich kobiet.

Ciekawe, że często niecodzienny kolor skała czy piasku tłumaczy się pochodzeniem od przelanej krwi niewinnych kobiet i dzieci.* W innej wersji tej legendy, czerwone plamy na skałach, to krew obrońców twierdzy.

Jadąc dalej mijamy kolejny pomnik tym razem związany z historią. W okolicy Przylądka odbyło się wiele bitew morskich, między innymi podczas bitwy rosyjsko-tureckiej w XVIII wieku czy wojny bałkańskiej, gdy bułgarski torpedowiec „Dryzki” uszkodził turecki krążownik „Hamidie”. Było to jedno z największych zwycięstw marynarki bułgarskiej. Stąd nie dziwi pomnik admirała F.F. Uszakowa - dowódcy marynarki wojennej.

Admirał Uszakow to zadziwiająco harmonijna osobowość. Ojciec dla marynarzy, których niekiedy karmił za własne pieniądze, był przykładem dla wszystkich. Jego załoga nie przeklinała, nie piła i nie paliła, a na jego statkach panowała surowa dyscyplina. [...]
Uszakow był wielkim nowatorem floty. Spośród 43 bitew, w których brał udział, nie przegrał ani jednej i ani jeden statek pod jego dowództwem nie został utracony, ani jeden z jego marynarzy nie był wzięty do niewoli. [https://pl.sputniknews.com/polish.ruvr.ru/2013_08_24/Admiral-Uszakow-wyzwoliciel-i-ojciec-Grecji/]

W 2000  roku Admirał został uznany  przez Prawosławną Cerkiew Rosyjską za świętego - „świętego sprawiedliwego żołnierza Fiodora Uszakowa”. Obok pomnika jest duży parking, z którego dalsza droga ku krańcowi Kaliakry wiedzie już pieszo. Ziemia jest tu już wąska, stojąc po środku dostrzegamy oba brzegi cypla. Początkowo przechodzimy koło ruin i wykopalisk. Archeolodzy stwierdzili, że już w IV w p.n.e. znajdowała się w tym miejscu ufortyfikowana budowla. 

Przylądek w przeciągu wieków zamieszkiwali Trakowie, Grecy, Rzymianie, Bułgarzy i Turcy. Wszystkie te cywilizacje miały wpływ na obecny wygląd Kaliakry i po dzień dzisiejszy możemy podziwiać pozostałości po nich: podział na miasto zewnętrzne i wewnętrzne, mury twierdzy z kilku okresów, wieże, łaźnie, kościoły i nekropolie – starożytne i wczesnochrześcijańskie. W średniowieczu półwysep był pod rządami Cesarstwa Bizantyńskiego i Cesarstwa Bułgarskiego. W dokumentach po raz pierwszy pojawił się w XIII w. pod nazwą Kalli Akra, co oznaczało w języku greckim „miejsce dobrze chroniące przed wiatrami”. 

W XIV w. Kaliakra przeżywała okres swojej największej świetności, gdy w czasie drugiego Cesarstwa Bułgarskiego szlachcic Dobrotitsa wzniósł tutaj stolicę swojego Despotatu – Księstwa Karwuny. /http://turystyka.newchallenge.pl/przyladek-kaliakra-w-bulgarii//

   Skały są tu wysokie, woda uderza z wielkim hukiem, urwiska robią niezapomniane wrażenia.

Za bramą obchodzimy kamienną ścieżką skałę z jaskiniami. Na szczycie mało widoczne urządzenia wojskowe.

 Jaskinie wyżłobione w skałach przez uderzające o brzeg morskie fale, połączone zostały z twierdzą tunelami – studniami, którymi spuszczano towary do dolnych jaskiń. W nich kupcy włoscy z Genui prowadzili handel z  przybijającymi statkami. W grotach klifu mnisi zakładali swoje eremy.

Muzeum Kaliakra urządzone zostało w jaskini, przechowuje wiele znalezisk archeologicznych odkrytych na terenie przylądka. Jest w nim również model starożytnej twierdzy. W kolejnej jaskini urządzona została restauracja.

Za restauracją ścieżka jest coraz bardziej malownicza. 

W wyniku trzęsień ziemi cześć klifu runęła w dół, co łatwo zaobserwować. Kusi, aby tam zejść.

porta

 Zdążają się odważni.... , zresztą czego człowiek nie zrobi dla malowniczych zdjęć ślubnych. 

Zanim dojdziemy do cudnej cerkwi przylepionej do krańcowych skał, mamy jeszcze kamienne pomniki - Łucznik bez strzały.

W tym miejscu czas na kolejne legendy, tym razem związane ze św. Mikołajem. Według nich Cypel stworzył Pan Bóg, aby pomóc w ucieczce świętemu przed śmiercią z rak osmańskich najeźdźców.  Święty Mikołaj dotarł na skraj urwiska, a Pan Bóg stworzył wąski cypel, po którym mógł dalej uciekać do przodu. Ponieważ to legenda, to jednak wróg okazała się szybszy, a świętobliwy mąż zginął. W miejscu jego śmierci - jak podają jedni, bądź w miejscu jego grobu jak twierdzą inni pobudowano małą kapliczkę.   

Inna wersja tej legendy brzmi tak: św. Mikołaj uciekając przed Turkami rozpościerał swoją pelerynę tworząc cypel Kaliakry. Święty Mikołaj to między innymi patron marynarzy i rybaków. Według tutejszych podań miał dar uspakajania morskich nawałnic.

 

Doszukując się ziaren prawdy w tej legendzie trzeba stwierdzić, że ślady bytności człowieka na tej ziemi sięgają dużo dalej w głąb osi czasu niż niewola turecka czy nawet świat chrześcijański. Koniec cyplu był tak niezwykłym miejscem, ze budowano tam świątynie często, a obecna powstała po niewoli tureckiej. 

przylepiona do skał

 

Nie udało mi się tego jeszcze dogłębnie sprawdzić, ale podejrzewał, że wcześniej też była tam jakaś świątynia [lub w tej części która runęła do wody]. To miejsce następnie przejęli na swój monastyr Derwisze. Przechowywano w nich ważne dla muzułmanów relikwie Sary -Suł -Tuk. 

koniec cyplu i ruiny schodków

Godne przemyślenia są słowa tu­reckiego podróżnika Ewlii Czelebiego sprzed kilku stuleci, który tak oto wyraził się na temat tego miejsca:
Poniżej fortecy Kiltra (Kaliakra), którą sułtan Moosa zdobył w walce, stał klasztor derwiszów a w pobliżu jeden z siedmiu grobów muzułmań­skiego świętego Sarasaltukede, które można spotkać na świecie. Ten grób był w jaskini, o której mówiło się, że święty zgładził tam siedmiogłowego smoka i w ten sposób uwolnił dwie uwięzione tam księżniczki. Wyda­rzenie to przyczyniło się do roz­powszechnienia Islamu w kraju. Chrześcijanie wielbili islamskiego świętego pod nazwą patriarchy Sw. Mikołaja. /http://balczik.cba.pl//

I jak to teraz połączyć? Przy czym spotkałam się jeszcze z informacjami, że mowa tu nie o św. Mikołaju z Mirry, ale o innym św. Mikołaju. Blog to nie dzieło naukowe, więc ta kwestia pewnie zostanie nierozstrzygnięta.

Kilka kroków za cerkwią napotykamy niewielkie zagłębienie z siedzeniami wykutymi w skale i otoczone łukami pozostałymi po dawnych odrzwiach. Z tego miejsca mamy widoki na cztery strony świata. I oczywiście można podziwiać piękne zachody słońca.

Koty tez podziwiają.

Lub pozują :)

W czasie świąt narodowych Przylądek Kaliakra jest pięknie oświetlony przez potężne reflektory, dzięki czemu staje się magicznym miejscem, które łączy w sobie starożytną historię z romantyczną atmosferą morza.

Skały Kaliakri warto też obejrzeć z cudownej zatoki - laguny Bołata i jej cudownej plaży. 

Fot. za www.wp.pl/turystyka