Świętokrzyskie tajemnice pasiastego krzemienia.

KRAINA PASIASTEGO KRZEMIENIA to moje weekendowe odkrycie wiosny 2011 roku. Wczoraj okazało się jak cenne. Niby kamień jaki jest każdy widzi. A krzemień... do tego w paski? Natknęłam się nań przypadkowo, a potem widziałam już wszędzie. Prawdziwa obsesja. Mania w szaro - białe pasy. Uwierzycie, że najpiękniejszy KRZEMIEŃ PASIASTY występuje tylko w jednym miejscu na ziemi - na północnym skrawku Gór Świętokrzyskich, ciągnąc się pasem przez Krzemionki Opatowskie?  Jest on formą skały osadowej zbudowanej ze skrytokrystalicznego kwarcu (chalcedonu) z domieszką ziaren kwarcu, węglanu wapnia oraz opalu. Występuje w złożach wapienia w postaci bulastych skupisk [buł]. Ozdobna odmiana tego krzemienia odznaczająca się koncentrycznym, mniej lub bardziej regularnym ułożeniem ciemnych i jasnych smug lub warstw, często tworzących bardzo atrakcyjny wzór. Swoim usłojeniem krzemień ów przypomina wzburzoną wodę lub rysunki z piasku, a krzesany jeden o drugi miota iskry.  Trudno w to uwierzyć, ale jest nazywany także polskim diamentem - bywa równie twardy, niesłychanie kruchy i trudny w obróbce. Oryginalne, polskie bogactwo.

Krzemień pasiasty posiada trzy najważniejsze cechy kamienia jubilerskiego: rzadkość występowania, dekoracyjność i odpowiednią twardość. Specjaliści są coraz bardziej skłonni uznać go za kamień szlachetny. Fakt występowania wyłącznie w Polsce nadaje mu „polską duszę”.


mówi się, że to najstarsze obrazy świata.

Niezwykłe właściwości krzemienia pasiastego, emanującego pozytywną energię sprawiają, że jest on też nazywany "kamieniem optymizmu". Mówi się o nich, że to najstarsze obrazy świata.

W angielskiej prasie pojawiły się takie oto notki: 

"w tej chwili najmodniejszą w świecie biżuterią są wyroby z krzemienia pasiastego sprowadzane z Polski."



Moda na polski krzemień jest już faktem: często sięgają po kamień znane gwiazdy - Victoria Beckham, Robbie Williams, Boy George i ponoć Madonna. Naszyjnik i kolczyki z tego materiału otrzymała w prezencie belgijska królowa Matylda, zaś piękną broszę księżna Lea. Po 4000 lat zapomnienia krzemień pasiasty znów znajduję uznanie. Przeszedł długą drogę od siermiężnych siekier i toporów do delikatnych broszy, bransoletek, kolczyków czy naszyjników.



Bardzo dużo na temat tego kamienia można dowiedzieć się w Muzeum Minerałów i Skamieniałości w Świętej Katarzynie u podnóża Łysicy.

Muzeum autorskie, kolekcjonerskie, będące efektem pasji właścicieli Ewy i Dariusza Siemońskich, jedno z największych i najpiękniejszych tego typu w Polsce.                       /http://www.swkatarzyna-muzeum.pl/

Należy tylko pamiętać, aby wejść do Muzeum - a nie zatrzymać się w sklepiku.


Co więcej w cenie przystępnego biletu oprowadzi nas "przewodnik - pasjonata", który  ukaże arkana sztuki szlifowania kamieni, szczególnie takich jak krzemień pasiasty. Znajduję się tam też imponująca kolekcja tego naszego "pasiastego diamentu", choć nie tylko. Gorąco polecam to miejsce.

"Na tle różnorodnych minerałów i skamieniałości jak balsam dla oka jawi się w ostatniej sali krzemień pasiasty. Świętokrzyski unikat w eleganckiej szarości, w pierwszej chwili wydaje się nieco monotonny, lecz po bliższym poznaniu zaskakuje  mnogością deseni i obrazów w nim zaklętych. Jest to jedna z największych w kraju i na świecie kolekcja krzemienia pasiastego, będącego regionalnym kamieniem jubilerskim."



Krzemień pasiasty jest ważny nie tylko dla geologów i jubilerów, lecz również dla archeologów, gdyż odegrał ogromną rolę w kulturze materialnej człowieka w okresie paleolitu i neolitu na ziemiach Polski i krajów ościennych. /http://www.krzemienie.pl/

Neolityczne Kopalnie - 5 tysięcy lat: 


 
zobrazowanie dawnych wykopów


"Krzemionki Opatowskie są jakby pomnikiem górnictwa pierwotnego, religii neolitycznej i przyrody nieożywionej" /S. Krukowski/

rys. Bogini Matki
Krzemionki Opatowskie - kopalnia krzemienia pasiastego, eksploatowana była tam w latach ok. 3900-1600 p.n.e. Kopalnia ta należała do jednej z najważniejszych w Europie.  Część wydobytego tutaj krzemienia była też przetwarzana w okolicznych osadach i później rozprowadzana nawet na odległość 660 km. Najpopularniejszymi produktami były czworościenne siekiery i dłuta.


 Kopalnie  zostały odkryte w 1922 roku przez geologa Jana Samsonowicza. Zlokalizowano tu przeszło 2700 szybów połączonych siecią rozchodzących się promieniście chodników. Przeciętna głębokość szybu wynosi 5-6 m, maksymalna 9 m. Maksymalna średnica 4 – 5 m. Szerokość chodników dochodzi do 0,7, a ich wysokość waha się w granicach 0,6-1,2 m. Pracowano tam na kolanach, czołgając się i oświetlając sobie miejsce pracy łuczywem. Jednym z najsłynniejszych odkryć, było odnalezienie prahistorycznego rysunku naskalnego przedstawiającego Wielką Boginię Matkę, który stał się symbolem Krzemionek. W chodnikach odnaleziono pozostawione filary i ślady stemplowania. Na powierzchni odkryto pozostałości pracowni, w której obrabiano wydobyty krzemień. Na ścianach chodników zachowały się nieliczne rysunki wykonane przy pomocy węgla drzewnego.

W kopalni - widzimy wystające buły krzemienia

Podziemia są udostępnione do zwiedzania dzięki trasie turystycznej o długości 465 m, w najgłębszym miejscu osiąga ona głębokość 11,5 m. Umożliwia ona obejrzenie dobrze zachowanych wyrobisk - kopalń naszego pasiastego krzemienia oraz zapoznanie się z geologią regionu. Zwiedza się z przewodnikiem. W sąsiedztwie znajdują się rekonstrukcje domostw z końca neolitu i początków epoki brązu.



Polecam ten kompleks - widok wystającej ze ściany buły krzemienia czekoladowego jest naprawdę bezcenny.



A co najważniejsze 6 lipca 2019 roku na sesji w Baku - Krzemionkowski Region Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego jako 16 -sty obiekt z Polski został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Poza Krzemionkami zostały wpisane kopalnie: „Borownia” i „Korycizna” oraz neolityczna osada na wzgórzu „Gawroniec” w Ćmielowie.



Kto by pomyślał, że tak się stanie: w Polsce jeszcze do lat 70 był uważany za „chwasta”, który zalega między warstwami cennego dla budownictwa wapienia.


Bałtów & dinozaury


Prawie z tego samego okresu co krzemień pasiasty pochodzą ślady dinozaurów, spotykane w Bałtowie w odległości kilku kilometrów od Krzemionek Opatowskich. I choć Kopalnie – to osobliwość na skale światową, są mniej znane niż pełen komercji Park Jurajski w Bałtowie. [Uwaga! rodzice o słabych nerwach - stracą wszystkie pieniądze!!! Trudno wejść tylko do samego parku, bo po drodze nie lada tor przeszkód często niemniej interesujący dzieci]. Odwieczne zderzenie nauki i komercji.



 
Ale na szczęście i tam jest prezentowany w gablotkach KRZEMIEŃ PASIASTY.




Jadąc dalej w Sandomierzu - mieszka kolejny pasjonat pasiastego krzemienia: Jan Chałupczak.






Każdy kamień kolekcji Jana Chałupczaka (największej w Europie) ma swoją nazwę: Zimowy Krajobraz, Ona Przymierza Kapelusze, Pozytywne Wibracje, Koziorożec, Neandertalczycy Pilnują Swych Jaskiń…

Najlepsze twarze widać na krzemieniach pochodzących z okolic Krzemionki i Śródborza. Na krzemieniach z okolic Iłzy zobaczymy zaś najpiękniejsze krajobrazy. /https://alepieknyswiat.pl/

Komentarze

  1. Moja córka była w tym Parku Dinozaurów Jura Bałtów ze szkołą. Bardzo zadowolona wróciła. A o tym Krzemieniu też niesamowicie ciekawie napisałaś. Piękne naprawdę. Warto tam się wybrać.

    OdpowiedzUsuń
  2. Dzieci uwielbiają takie miejsca i trudną się im dziwić. Jak dorosną może docenią też mało znany krzemień pasiasty :)

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Wybrzeże Łotwy - pięknie i pusto.

Szlak Graniczny: Wetlina, Rabia Skała, Rawki

Z wizytą w Fatimie.

Ryga - z dachowym kotem i kogutem w tle.

Portugalskie azulejos - mozaikowy świat z przewagą bieli i błękitu

Ermitaż - maksymalna dawka sztuki

Czarna Góra - Zagóra